Project Description
Energie uit zee met een onderwatervlieger
Regio | maandag, 25 september 2017
Terschelling – Met een onderwatervlieger stroom opwekken. In 2020 zal het eerste werkend systeem aan de Noordzeekust er zijn, verwacht Youri Wentzel (45) uit Grou. Hij mocht zijn vinding dit weekeinde op het duurzaamheidsfestival Springtij op Terschelling aanprijzen, met succes. ,,Grote partners als Eneco en de directeur-generaal van het departement Energie Sandor Gaastra schoven aan en dachten mee over hoe de inzet van getijdenenergie te versnellen.”
Wentzels systeem voor duurzame energie-opwekking is vrij simpel maar heel effectief. Twee grote uit vleugels opgebouwde vliegers van zeven meter hoog en twaalf meter lang zijn onder water met een kabel verbonden aan een hydraulische cilinder. Door de stroming wordt de cilinder aangetrokken. De energie die dat opwekt gaat via een hydromotor naar een generator. Om de cilinder weer uit te rekken is slecht twee procent van de opgewekte stroom nodig.
Met het concept combineert Wentzel zijn werk met zijn hobby. ,,Ik zeil veel en kitesurf. Zeilend over de Wadden en Noordzee dacht ik altijd al, waarom gebruiken we de getijdenstroming niet voor energieopwekking? Als ingenieur ontwikkelde ik besturingstechnieken voor gasinstallaties van bedrijven als de NAM en Vermilion. Die twee gebieden heb ik bij de TidalKite gecombineerd.”
Zijn idee begon rond 2011 te borrelen, maar hij begon er vanaf 2014 echt werk van te maken. Het meeste van het benodigde geld stopte hij er tot nu toe zelf in, al kreeg hij ook subsidie van de provincie Fryslân en medewerking van diverse andere bedrijven. Rijksuniversiteit Groningen zorgde voor de wetenschappelijke onderbouwing en een eerste prototype van de vlieger werd door Klaas Goos gebouwd van scheepswerf Goos uit Grou. In de zomer van 2018 zal het eerste proefsysteem voor de Nederlandse kust draaien.
Getijdenstroom
Die kust is uitstekend geschikt voor de kite. ,,We hebben dankzij de getijdenstroom die dagelijks vanuit de Atlantische Oceaan de Noordzee binnenstroomt een continue aanvoer van water.” Ook de kusten van Engeland, Frankrijk en Schotland zijn uiterst geschikt. Voor China en Canada ziet Wentzel ook veel potentie.
De hoeveelheid ruimte die de vlieger in beslag neemt is beperkt. ,,Ze worden dwars op de stroom over een breedte van tweehonderd meter als een strekdam op de bodem geplaatst. De stroming neemt erachter flink af. De volgende kan pas een paar kilometer verderop worden aangelegd.” Een bijkomend voordeel van de verzwakte stroming door de kite is minder afkalving van de Nederlandse kust.
Voor vissen vormt de vlieger geen bedreiging. ,,Die gaat niet harder dan twintig kilometer per uur, langzaam genoeg voor vissen om het te ontwijken. En komt er een potvis aan dan kan de vlieger die zien en stopt even.” Vissers kunnen in de buurt van de vlieger hun netten niet uitgooien.
Potentie
De potentie van de vlieger is volgens Wentzel wereldwijd enorm. ,,Eén vliegersysteem heeft een vermogen van 500 kW. Daarmee kunnen zevenhonderd huishoudens van stroom worden voorzien. In totaal is de Nederlandse kust goed voor 300.000 huishoudens, een beperkte markt ten opzichte van het buitenland. Wereldwijd kan het systeem honderd miljoen huishoudens van stroom voorzien.”
De aanleg- en onderhoudskosten zijn te vergelijken met een windmolenpark. ,,De vlieger kan in vrij ondiepe zee worden aangelegd. Ligt die er eenmaal dan is die in principe onderhoudsvrij.” Over een jaar of vijf kan zijn vlieger qua stroomprijs concurreren met windmolens. Voor de verdere ontwikkeling en grootschalige productie van de vlieger zoekt Wentzel nog bedrijven. ,,Het liefst uit Fryslân. Het zou toch mooi zijn als mijn vinding de lokale economie kan steunen.”
Wentzel is realist genoeg om te beseffen dat zijn vinding niet het ei van Columbus is. ,,Honderd miljoen huishoudens lijkt veel. Maar er zijn op de wereld een paar miljard huishoudens. Bovendien maakt stroomverbruik slechts 20 procent uit van het totale energieverbruik van een huishouden. Maar het is een goede aanvulling in de mix van hernieuwbare energie die we nodig hebben. En het heeft, in vergelijking met wind en zon, een stabiele opwekking.”